Dramadriehoek, de dynamiek
- ga naar artikel op LinkedIn -|
|
Het slachtoffer, de redder en de aanklager zijn de drie rollen, die aanwezig zijn binnen de dynamiek van de dramadriehoek. Het zijn drie rollen, die elkaar nodig hebben en elkaar in stand houden. Hoe? Dat lees je hieronder.
Ik wil wederom benadrukken, dat het grootste gedeelte van het hierna beschreven gedrag onbewust is. Het is hoe we hebben geleerd om te dealen met onze omgeving.
Personen en rollen zijn twee verschillende dingen
Laat ik beginnen met uit te leggen, dat er niet een één-op-één-relatie is tussen een rol en een persoon. Personen kunnen meerdere rollen innemen. Zij kunnen ook switchen tussen verschillende rollen. Voor de beeldvorming is het belangrijk dat een rol niet hetzelfde is als een persoon.
Er zijn echter wel minstens twee personen nodig binnen de dynamiek van de dramadriehoek.
Het slachtoffer vindt een redder
De dynamiek van de dramadriehoek is het eenvoudigst uit te leggen als je begint bij het slachtoffer. Het slachtoffer zal binnen zijn omgeving op zoek gaan naar een redder. Een aangezien de meeste redders op zoek zijn naar een slachtoffer (of er tenminste gevoelig voor zijn), zal deze match meestal snel gevonden zijn.
De redder gaat redden en het slachtoffer laat zich graag pamperen. So far so good, zou je denken. Redder tevreden, slachtoffer tevreden. Wat kan er mis?
De redder wordt een aanklager
Als deze relatie langere tijd doorgaat, zal de redder erachter komen, dat het éénrichtingverkeer is. Want als de redder de ander een keertje nodig heeft, omdat hij zichzelf een keer slachtoffer voelt, dan geeft de ander niet thuis. Een slachtoffer wil namelijk wel gered worden, maar heeft er geen behoefte aan om een ander te redden.
Omdat het slachtoffer het heel gewoon vindt dat de redder altijd voor hem klaar staat, kan het ook gebeuren dat het slachtoffer zoveel hulp gaat 'eisen' van de redder, dat de redder het gevoel krijgt, dat hij wordt gebruikt.
In beide gevallen zal de redder de rol van aanklager gaan innemen. Hij zal vinden dat het slachtoffer niks doet. Hij zal vinden dat het slachtoffer de handen uit de mouwen moet steken. Kortom, de redder zal gaan 'wijzen' naar het slachtoffer en wordt daarmee een aanklager.
Na verloop van tijd zal de redder 'aanlopen' tegen een nieuw slachtoffer en kan hij weer in de rol van redder kruipen.
Het slachtoffer wordt een aanklager
Als de redder zich - om welke reden dan ook - terugtrekt als redder, blijft het slachtoffer verongelijkt achter. Hij begrijpt niet waarom hij plotseling in de steek wordt gelaten. De redder heeft immers altijd voor hem klaar gestaan? Het is een reden voor het slachtoffer om de redder aan te klagen. Hij doet immers niks meer voor me! Het slachtoffer gaat wijzen naar de redder en wordt daarmee aanklager. Na verloop van tijd zal het slachtoffer op zoek gaan naar een nieuwe redder.
De winnaarsdriehoek
De dramadriehoek is een dynamiek die zichzelf in stand houdt. Het is een voortdurende dans tussen slachtoffers, redders en aanklagers, waarin de personen veranderen maar de patronen niet.
De volgende blog(s) ga ik in op de winnaarsdriehoek. Het geeft aan op welke manier je kan 'ontsnappen' uit de dynamiek van de dramadriehoek.
Wat heb je hier aan?
Kijk eens goed om je heen en je zal de dramadriehoek regelmatig herkennen. Misschien maak ook jij wel een onderdeel uit van een dramadriehoek? Welke rol(len) neem je daar dan in? Hoe is dat dan voor jou? Lost het iets op?
Een voorbeeld
Een voorbeeld: iemand (een slachtoffer) is zijn baan kwijt en heeft weinig geld. Hij wil zijn sportschool niet opgeven en heeft nieuwe kleren nodig.
Slachtoffer: "Ze doen het mij aan, ik kan het niet helpen, niemand begrijpt me. Ik moet op de sportschool blijven, want anders voel ik me nog rotter. Ik ga echt niet naar de markt voor kleding, ik heb merk X nodig om me goed te voelen."
Zijn vriend is een typische redder en ziet de situatie met lede ogen aan.
Redder: "Wat rot. Ik zal je helpen. Ik snap dat je merk X wilt blijven kopen, dat ben je gewend. Ikzelf ben gewend om op de markt te kopen, jij niet, dus kan je het niet helpen. Wil je wat geld van me lenen?"
Als de vriend een keer te laat is om hem naar de sportschool te brengen wordt het slachtoffer een aanklager: "Je zou me toch helpen? Waarom ben je dan te laat om me af te zetten bij de sportschool? Zo heb ik er niets aan. En je zou me geld lenen. Waar blijft het dan?"
Redder wordt slachtoffer: "Ik kan er niets aan doen. Mijn partner zegt dat ik het geld ook niet kan missen. Bij mijn werk gaat het ook niet goed en ik weet niet hoe het gaat lopen."
Redder wordt aanklager: "Jij bent trouwens ondankbaar! Als jij zo doorgaat, dan doe ik niets meer voor je."
Interessant?
Als dit artikel je iets over jezelf heeft geleerd, als je een vraag hebt of als er een ander onderwerp is, waar je meer over wilt weten, laat dan een bericht achter in het commentaarveld op LinkedIn.
Vind je nog veel meer rondom dit thema interessant, dan is onze NLP Opleiding wellicht iets voor jou.
(Foto Credits FreeImages)