Piekeren
- ga naar artikel op LinkedIn -|
|
Piekeren is een gemoedstoestand waarbij een persoon voor langere tijd vastzit of inzoomt op negatieve gedachten. Deze stroom aan gedachten is moeilijk te temmen en gaat voornamelijk over problemen of onmogelijkheden. Piekeren is niet oplossingsgericht (vrij naar Wikipedia).
Piekeren vindt zijn oorsprong in het Maleise woord 'pikir', wat zoveel betekent als overleggen of overdenken. Meer hierover vind je hier.
Piekeren doe je over twee dingen. Over zaken die al gebeurd zijn en waarvan je vindt, dat dat anders had gemoeten ( de 'had-ik-maars') en over zaken die nog staan te gebeuren en waar je je op één of andere manier van afvraagt wat er allemaal zou kunnen gebeuren (de 'wat-alsen'). Piekeren over wat er NU aan de hand is, doe je niet. In het NU ben je gewoon aanwezig en handel je.
Piekeren is ook vooral iets waar je weinig controle over hebt. Het lijkt je te overvallen en wat je ook doet, het houdt maar niet op. In die zin is piekeren erg frustrerend en vermoeiend. Het kan zelfs zo erg zijn, dat je er 's nachts van wakker ligt.
Had-ik-maars
Een belangrijk onderwerp van piekeren is het terugkijken naar het verleden en wensen dat het (pijnlijke) verleden anders was gebeurd. Dat is iets waar je eindeloos mee bezig kan blijven. Wat zou er zijn gebeurd als dit-en-dat anders was geweest. Helaas kan je dit-en-dat niet meer veranderen. Het verleden is nou eenmaal gebeurd zoals het gebeurd is.
Stilstaan bij wat er is gebeurd is alleen maar zinvol om er lering uit te trekken. Dat is dan ook precies de vraag die je jezelf kan stellen bij een had-ik-maar: "Wat kan ik de volgende keer anders doen?" Je bereikt met deze vraag twee dingen. In de eerste plaats verplaats je de vraag naar het heden (of zelfs naar de toekomst). In de tweede plaats sta je jezelf toe om controle te hebben over wat er (mogelijk) staat te gebeuren.
Ik raad je aan om mijn blogs over de dramadriehoek (slachtoffer, redder, aanklager en de dynamiek) en de winnaarsdriehoek (kwetsbaar gedrag, helpend gedrag, assertief gedrag en van drama- naar winnaarsdriehoek) eens te lezen. Wellicht pik je hier nog iets uit op, dat je hiermee kan helpen.
Wat-alsen
Een tweede favoriet onderwerp om over te piekeren is over wat er mogelijk in de toekomst zou kunnen gebeuren. Vooral het stilstaan bij wat er allemaal verkeerd kan gaan is hierbij het onderwerp waar de gedachten zich mee bezig houden.
En helaas kent onze fantasie hier meestal geen grenzen. Rampscenario's kunnen in onze verbeelding net zo gemakkelijk plaats vinden als het drinken van een kopje koffie. Alles wat mis kan gaan, gaat mis en dan ook nog op de meest ellendige manier die je je kan voorstellen. Zelfs Murphy zou hier jaloers op kunnen worden.
Reëel? Nou, nee! Want hoe vaak is het voorgekomen, dat waar je over hebt gepiekerd daadwerkelijk ook gebeurde? Waarschijnlijk niet zo heel vaak. We halen allerlei muizenissen in ons hoofd, die meestal weinig realistisch zijn, of die zeker niet allemaal tegelijkertijd plaats vinden. Sterker nog, als iets misgaat, dan is dat meestal iets anders dan waar we eerder over hebben gepiekerd. Vooruit kijken is alleen maar zinvol om een planning te maken, iets dat je NU kan doen.
Kijk naar het NU
Als je gedachten weer eens de loop met je nemen en je je zorgen maakt over iets dat is gebeurd of staat te gebeuren, stel jezelf dan de volgende vraag: "Heb ik NU een probleem?" Als het antwoord daarop ja is, vraag je dan af wat de last is die je nu hebt. Want alles waar je nu last van hebt, daar kan je iets aan veranderen. Je komt dan automatisch uit bij de volgende vraag: "Wat kan ik er NU aan doen?" Je verplaatst hiermee de aandacht naar het heden en het geeft je controle over de situatie.
Als het antwoord op de eerste vraag nee is, hou dan op met piekeren. Kijk hieronder voor wat tips.
Tips om piekeren te stoppen
Hier volgen nog een paar tips om piekeren te stoppen
Lees een boek of ga sporten. Doe iets, waardoor je gedachten worden afgeleid. Het maakt niet uit wat.
Bedenk dat je niet alles kan controleren. Door je zorgen te maken of te piekeren verandert er niks aan het resultaat. Neem voor lief dat je niet overal controle over hebt.
Vertel het tegen iemand. Zeker als je alleen bent, is het lastig om het piekeren te doorbreken. Zoek contact met iemand die je vertrouwt en die je uit je negatieve spiraal kan halen.
Stel het denken uit tot morgen. Een beetje struisvogelpolitiek kan geen kwaad. Spreek gewoon met jezelf af, dat je er morgen mee verder gaat. Schrijf het op, zodat je het (al is het maar voor even) uit je hoofd kan zetten.
Blijf weg van Google. Ga vooral niet naar Google om daar te zoeken welke informatie er voorhanden is, bijvoorbeeld als je een pijntje of iets dergelijks voelt.
Wat kan je hiermee
Piekeren is slecht voor je gemoedstoestand, levert stress op en leidt niet tot oplossingen. Als je kan voorkomen dat je gaat piekeren, levert dat veel positieve effecten op voor je (geestelijke) gezondheid. Kan je het niet alleen, overweeg dan eens of je gebaat kan zijn met een beetje hulp.
Interessant?
Als dit artikel je iets over jezelf heeft geleerd, als je een vraag hebt of als er een ander onderwerp is, waar je meer over wilt weten, laat dan een bericht achter in het commentaarveld op LinkedIn.
(Foto Credits Foter)