Vliegangst is geen feest
- ga naar artikel op LinkedIn -|
|
In mijn vorige blog ben ik ingegaan op het werkelijke 'gevaar' van vliegen, ofwel wat zeggen de cijfers over vliegen en hoe staat dat in verhouding tot andere zaken. Deze blog gaat in op wat vliegangst is en hoe dat wordt veroorzaakt.
Wat is vliegangst
Volgens Wikipedia is vliegangst een "overmatige angst om te vliegen". Een ruim toepasbare definitie. Niet iedereen die vliegangst heeft ervaart vliegangst op dezelfde manier, heeft last van dezelfde symptomen en angsten of vertoont dezelfde verschijnselen.
In de praktijk speelt bijna altijd wel de angst om neer te storten (een vorm van doodsangst) een rol als het gaat om vliegangst. Dikwijls is dat niet het enige. Een rijke variatie aan overige angsten kan een rol spelen bij het vliegen, zoals claustrofobie, de angst voor het verlies van controle, allerlei sociale angsten, hoogtevrees en angst voor aanslagen (ook op het vliegveld).
Dat de angst om neer te storten niet logisch is, heb ik in mijn vorige blog al laten zien. Ook de andere angsten zijn niet logisch. Bijna altijd is de persoon zich hier wel rationeel van bewust, maar kan er niet zoveel aan doen. Zo had ik ooit een cliënt, die last had van controleverlies. Zij zou het liefst in de stoel van de co-piloot plaats nemen, zodat zij in het geval van een noodsituatie zou kunnen ingrijpen of in ieder geval de piloot vertellen wat hij zou moeten doen. Toen ik vervolgens vroeg of dit verstandiger zou zijn, dan het over te laten aan de piloten zei zij: "Nee, maar zo voelt het wel".
Vliegangst is niet altijd vlieg-angst
Er kan ook sprake zijn dat iemand eigenlijk helemaal geen angst heeft voor het vliegen, maar dat er iets anders speelt. Theoretisch valt dat niet onder vliegangst, maar het wordt door cliënten wel zo gezien. Ik geef twee voorbeelden vanuit de praktijk. Eén van mijn cliënten die bij me kwam voor een behandeling tegen vliegangst wilde niet vliegen omdat ze erg bang was dat iemand anders in het vliegtuig zou gaan overgeven (emetofobie). Na enig doorvragen bleek ze daar ook last van te hebben in een touringcar, maar niet in een trein. Het verschil was dat je in een trein kan weglopen en in de andere twee vervoermiddelen niet. Een andere cliënt bleek een enorme angst te hebben om 'afscheid te moeten nemen van zijn dierbaren'. Omdat hij deze angst vooral voelde bij het vliegen, dacht hij in eerste instantie dat het vliegen ook de reden was. En hoewel dat wel de aanleiding was, bleek de werkelijke oorzaak een andersoortige emotie te zijn.
Hoe ontstaat vliegangst
Het ontstaan van vliegangst, en vele andere angsten overigens, kent meerdere oorzaken. Dat wil overigens niet zeggen, dat de gevolgen ervan anders zijn. Om welke reden iemand ook vliegangst heeft, de angst is werkelijk aanwezig en verschilt niet als gevolg van de oorzaak.
1 - Het meemaken van een traumatische gebeurtenis.
Het meemaken van een traumatische gebeurtenis kan een angstreactie tot gevolg hebben. Als je ooit gebeten bent door een hond, dan is de kans aanwezig dat je als gevolg daarvan angst voor honden ontwikkelt. De meeste personen met vliegangst hebben echter nooit een dergelijke traumatische gebeurtenis (zelf) meegemaakt. De reden van hun angst zal daarom meestal in één van de twee volgende mogelijkheden liggen.
2 - Overdracht vanuit een andere persoon.
Als één van je ouders ergens bang voor is, dan is de kans groot, dat je dat als kind 'oppakt' (overdracht) en als gevolg van de (paniek)reactie van die ouder een angst ontwikkelt onder het mom: "als mijn ouder er bang voor is, dan moet het wel gevaarlijk zijn".
3 - Inbeelding
Mijn ervaring leert dat inbeelding de grootste bron van vliegangst is. Op basis van verhalen in de media, (soms schromelijk overdreven) verhalen van anderen en televisieseries (Aircrash Investigation) kan je jezelf gaan inbeelden wat er allemaal kan gebeuren als je in een vliegtuig zit. Als jouw fantasie daarmee aan de haal gaat kan dit zelfs uitmonden in ideeën, die in de verste verte geen relatie meer hebben met de realiteit: vleugels die afbreken als luciferhoutjes en vliegtuigdeuren die spontaan open gaan zijn in fanatasia-land gewoon gemeengoed, alhoewel dit soort dingen in de werkelijkheid gewoon niet kunnen. Helaas voor jou, kan het brein geen onderscheid maken tussen realiteit en fictie. Dus als jij jouw brein regelmatig confronteert met beelden, waaruit jouw brein opmaakt dat vliegen gevaarlijk is, dan zal, op het moment, dat jij gaat vliegen, jouw brein in de 'alarm-stand' gaan. En dat laatste betekent: wegwezen!
Wat kan je hiermee
Vliegen is - vanuit het oogpunt van gevaar - heel erg veilig. Toch beleeft niet iedereen dit zo. Erger nog, je veroorzaakt het vaak ook nog zelf! Kijk jij als een berg op tegen de aankomende zomervakantie? Heb je al slapeloze nachten bij de gedachte dat je straks weer moet gaan vliegen? Zit je liever drie dagen in een snikhete auto, dan drie uur in de lucht? Overweeg eens of je wilt investeren in een behandeling tegen vliegangst.
Interessant?
Als dit artikel je iets over jezelf heeft geleerd, als je een vraag hebt of als er een ander onderwerp is, waar je meer over wilt weten, laat dan een bericht achter in het commentaarveld op LinkedIn.
(Foto Credits Foter)