Wat is (de) waarheid
- ga naar artikel op LinkedIn -|
|
De waarheid is afhankelijk van je waarnemingspositie
Laat mij beginnen met een voorbeeld te geven hoe de waarnemingspositie van invloed is op de waarheid. Als ik in een trein zit, die met 130 km langs een overweg raast waar op dat moment een automobilist voor de slagbomen aan het wachten is, geldt: ik zit stil en de automobilist beweegt met een snelheid van 130 km. Voor de automobilist is het overigens precies andersom.
Flauw? Misschien wel, maar kijk eens naar het volgende voorbeeld: Als ik op de evenaar stil sta, dan sta ik stil, zou je zeggen. Maar omdat de aarde om zijn as draait, beweeg ik op de evenaar eigenlijk met een snelheid van 1.675 km/uur. We kunnen nog even doorgaan. De aarde draait rond de zon. Als gevolg daarvan verplaatst de aarde (en dus ook iedereen die daarop aanwezig is) zich met een vaart van ruim 100.000 km/uur in zijn baan rondom de zon. Tenslotte bevindt ons zonnestelsel (en dus ook de aarde met iedereen daarop) zich in het Melkwegstelsel, dat op zijn beurt ook weer rond zijn middelpunt draait. De snelheid waarmee we als gevolg daarvan door het universum vliegen bedraagt om en nabij 800.000 km/uur.
Ik wil hier maar mee duidelijk maken, dat zoiets 'meetbaars' als snelheid meerdere varianten van 'de waarheid' kent. Als je de context weglaat valt er veel te discussiëren over of 'ik stilsta of niet'.
De waarheid is afhankelijk van je 'geloof-systeem'
Ik hoop dat het bovenstaande voorbeeld duidelijk heeft gemaakt, dat waarheid afhankelijk is van je uitgangspositie. In het bovenstaande voorbeeld is dat de positie die je inneemt ten opzichte van de aarde, de zon of de Melkweg. Dergelijke posities zijn nog redelijk objectief aan te geven, waardoor je - mits je aangeeft vanuit welke positie je het bekijkt - het meestal nog wel redelijk 'eens' kunt worden met elkaar.
Maar wat nou, als je uitgangspositie bestaat uit een 'geloof-systeem'. En met een geloof-systeem bedoel ik niet een religie (hoewel dat op zichzelf ook een geloof-systeem is), maar bedoel ik een verzameling overtuigingen, normen en uitgangspunten die jij vanuit je omgeving, je opvoeding en je scholing hebt meegekregen. Een dergelijk geloof-systeem is voor jou de basis van waaruit jij leeft. Een dergelijk geloof-systeem vormt voor jou de basis van waaruit jij valideert wat waar is en wat niet, wat goed is en wat slecht, wat mooi is en wat lelijk, wat acceptabel is en wat niet.
Als we nu gaan onderzoeken wat 'de waarheid' is, wordt het ineens een stuk ingewikkelder. Want dan blijkt dat iedereen een ander geloof-systeem heeft. En wat is dan de maatstaf voor 'waarheid'? Wie bepaalt dan wat er 'echt' waar is? Kunnen verschillende individuen dan verschillende waarheden hebben? En hoe ver mogen die verschillende waarheden dan uit elkaar liggen? Wanneer vinden we dat onze eigen waarheid een stuk meer waar is dan de waarheid van een ander? En wanneer vinden we de waarheid van de ander zo afwijkend dat we de ander ervan proberen te overtuigen dat zijn waarheid niet waar is?
Veel waarheden worden ons in onze opvoeding meegegeven en we accepteren deze waarheden zonder slag of stoot. Maar vraag je eens af waarop deze waarheden zijn gebaseerd. Als je er objectief (in ieder geval zo objectief mogelijk) tegenaan kijkt, is het dan nog steeds zo? Laat je gedachten eens gaan over de volgende 'waarheden':
- Mannen en vrouwen zijn gelijk.
- Een boer laten in het openbaar is onbeleefd.
- Mensen zijn intelligenter dan dieren.
- Mensen zijn geschapen door een hogere macht.
Een waarheid is afhankelijk van jouw geloof-systeem. Hou daar rekening mee, als je iemand met een ander geloof-systeem tegen komt. Hoe afwijkender jullie geloof-systemen, hoe groter de wrijving zal zijn. Kan je jouw eigen waarheid dan even laten voor wat het is en je verplaatsen in het geloof-systeem van de ander?
Interessant?
Als dit artikel je iets over jezelf heeft geleerd, als je een vraag hebt of als er een ander onderwerp is, waar je meer over wilt weten, laat dan een bericht achter in het commentaarveld op LinkedIn.
(Foto Credits Foter)